Kóngur tekur við ríki / morð á Vesturgötu 13

Í gær var 101 ár frá því að fyrsta fréttamyndin birtist í íslensku blaði, eins og Orri Harðarson minnti okkur á. Myndin birtist 17. febrúar 1906 í Ísafold, blaði Björns Jónssonar, síðar ráðherra, og sýndi hinn nýja konung Danmerkur og Íslands, Friðrik áttunda, flytja ávarp þegar hann tók við konungdómi að föður sínum látnum átján dögum fyrr. Ég brá mér sem oft áður á Tímarit.is og fletti upp á myndinni og leyfi mér að smella henni hérna fyrir neðan.

 

Hinn „ungi“ konungur var 63 ára þegar hann tók við ríkinu, en faðir hans, Kristján níundi, var á 88. aldursári þegar hann lést. Kristján varð fyrstur íslenskra þjóðhöfðingja til að koma til Íslands, þegar hann færði Íslendingum stjórnarskrána þjóðhátíðarárið 1874. Af því tilefni var ort til hans kvæði sem byrjar þannig: Stíg heilum fæti á helgan völl, og annað sem byrjar svo: Stíg höltum fæti á hálan völl. Segja má að þetta lýsi nokkuð ólíkum viðhorfum. Friðrik áttundi kom til Íslands árið 1907. Hann ríkti ekki lengi, andaðist 69 ára að aldri árið 1912.

 

Það var ekki fyrr en í árdaga Morgunblaðsins síðla árs 1913 sem fyrsta innlenda fréttamyndin birtist í íslensku blaði, en hún er miklu þekktari en myndin af kónginum. Myndin í Ísafold er teikning en Morgunblaðsmyndin er dúkrista; kannski ekki óviðeigandi, þar eð hún er af Dúkskoti í Reykjavík, þar sem kona hafði myrt bróður sinn á eitri. Dúkskot var hús nr. 13 við Vesturgötu og bróðirinn andaðist þann 13. nóvember. Morgunblaðið hóf göngu sína 2. nóvember og kom út sjö daga vikunnar. Myndin af Dúkskoti birtist á forsíðu 16. tölublaðsins þann 17. nóvember (sjá neðar).